Palliatieve zorg wil de levenskwaliteit verbeteren van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende – en levensverkortende ziekte of met toegenomen kwetsbaarheid (uitbehandelde en/of uitgezaaide kanker, amyotrofe lateraal sclerose of ALSNeurodegeneratieve ziekte, waarbij vooral het motorisch systeem getroffen wordt. Door verlies van motorneuronen treden er progressieve verlammingsverschijnselen op., chronisch longlijden of COPD Chronische longziekte die gekenmerkt wordt door ontsteking van de luchtwegen, luchtwegvernauwing en afbraak van longweefsel., hart- en nierfalen, kwetsbaarheid, …).

Palliatieve zorg kan opgestart worden van zodra de diagnose van een ongeneesbare aandoening wordt gesteld, en wanneer deze een belangrijke invloed heeft op de kwaliteit van het leven en de te verwachten overlevingsduur.

• Palliatieve zorg wil de pijn, het lijden en de hinderlijke symptomen (kortademigheid, misselijkheid en overgeven, diarree, obstipatieconstipatie of obstipatie, in de spreektaal ook wel verstopping genoemd, is de medische term voor een vertraagde of moeizame defecatie (stoelgang), verminderde eetlust, slaapstoornissen, moeheid, onrust, angst, …) zo goed als mogelijk voorkomen en behandelen.
• Palliatieve zorg zoekt voor de patiënt en zijn naasten oplossingen en behandelingen voor de sociale, psychische en spirituele problemen.
• Palliatieve zorg zoekt uit welke zorgnoden patiënt en zijn naasten heeft en poogt, samen met de patiënt en zijn naasten en de verschillende hulpverleners, deze zorgnoden zo veel als mogelijk te verlichten.
• Palliatieve zorg informeert en adviseert de patiënt en zijn naasten over de nog resterende mogelijkheden om het leven zo actief mogelijk te leiden tot aan de stervensfase.
• Palliatieve zorg ondersteunt de patiënt en zijn naasten bij het formuleren van zijn waarden en wensen voor in die situaties waarin hij zijn wil niet meer kan uiten. Deze waarden en normen worden opgenomen in de wilsverklaring.
• AnticiperenVooraf rekening houden met wat er kan gebeuren, vooruit zien, wat als? is één van de belangrijkste voorwaarden voor goede palliatieve zorg. Het verzorgend team probeert, samen met patiënt en naaste vooruit te kijken en de mogelijks optredende problemen op te lijsten. Zo willen ze vooruitlopen op wat te verwachten is, om gevaarlijke ontwikkelingen vóór te zijn. Een aantal mogelijke complicaties op lichamelijk gebied is te voorzien, bijvoorbeeld op grond van de ligging van de tumor of een metastase.metastasen zijn uitzaaiingen van kwaadaardige gezwellen (tumoren) elders in het lichaam (de z.g. primaire tumor). Uitzaaiingen van primaire tumoren kunnen overal in het lichaam optreden (b.v. longen, lever, hersenen en wervelkolom), en kunnen het gevolg zijn van versleping van tumorcellen via de bloed- en/of lymfebaan Het tijdig bespreken van angsten en denkbeelden over het sterven geeft rust en brengt patiënt, familie en de professionele hulpverleners (huisarts, verpleging, thuiszorgdiensten, …) op één lijn. Anticiperen is ook nadenken over wat er met de patiënt gebeuren kan op de momenten dat de huisarts en andere hulpverleners zelf niet beschikbaar zijn (continuïteit van zorg).
• Respect voor de autonomie of zelfbeschikkingIs de vrijheid van een persoon om zelfstandig beslissingen te nemen. Respect voor de autonomie van de patiënt is een ethisch belangrijk kenmerk van de huidige geneeskunde van een patiënt is in de palliatieve zorg een belangrijke waarde. De wensen van de patiënt en diens naasten omtrent waardigheid worden gedurende het beloop van de ziekte of kwetsbaarheid, tijdens het stervensproces en na de dood erkend en gesteund.
• Palliatieve zorg is altijd teamwork van naasten, samen met de huisarts, ondersteund door professionele thuiszorg. Het inschakelen van professionele zorg is vaak een afweging tussen behoefte aan privacy enerzijds en wat de naasten aankunnen of willen bijdragen. Een moreel consulent, een Imam, een Rabbijn, een priester kan vanuit een andere invalshoek patiënt en naasten steun bieden. Een fysiotherapeut kan een zinvolle bijdrage leveren door de patiënt te helpen mobiel te blijven, de verzorgers tiltechnieken aan te leren en adviezen te geven bij benauwdheid.
• Palliatieve zorg biedt aan naasten en familie de mogelijkheid om zo goed mogelijk om te gaan met de ziekte van hun naasten en hen te begeleiden in hun rouwproces.
• Palliatieve zorg ondersteunt de patiënt en de naasten om een zo goed mogelijk einde van het leven te kennen.
• Palliatieve zorg is er voor iedereen: voor jongeren tot hoogbejaarden.

Video: Waarom moet je blij zijn als je palliatieve zorgen krijgt?  Klik hier en bekijk de video van de Universiteit van Vlaanderen waarin gezondheidsonderzoekster Aline De Vleminck uitleg geeft.

Artikel: ‘Doodgaan, de dood, en daarna’ dr. Karen E. GROVES Klik hier en lees het artikel.